Ponad 12 letnie doświadczenie w badaniach i praktyce klinicznej.
ImmunoCAP ISAC test przeznaczony dla molekularnej diagnostyki alergii. Zawiera alergeny znajdujące się w bazie alergenów Światowej Organizacji Zdrowia/Międzynarodowej Unii Towarzystw Immunologicznych (WHO/IUIS).
CECHY TESTUISAC
Obejmuje alergeny istotne klinicznie.
Zastosowanie alergenów rekombinowanych, wolnych od krzyżowo reagujących CCD, nie wymaga zastosowania blokera.
Przedstawia przekrojowy, indywidualny obraz uczulenia.
Wyjaśnia przyczynę reakcji krzyżowych ze wskazaniem potencjalnych źródeł narażenia.
Umożliwia ocenę ryzyka wystąpienia ciężkich reakcji alergicznych.
Ułatwia właściwą kwalifikację pacjenta do swoistej immunoterapii.
Wydruk wyniku testu ISAC 112 i podzielony jest na kilka części. Pierwsza strona wydruku jest zestawieniem dodatnich wyników testu. Na kolejnych stronach przedstawione są wszystkie alergeny, wobec których test został wykonany.
ANALIZA WYNIKU TESTU ISAC
Czy u pacjenta objawy spowodowane są reakcją na alergen swoisty gatunkowo (prawdziwa przyczyna uczulenia)?
Czy objawy spowodowane są reakcją krzyżową?
Czy istnieje ryzyko wystąpienia reakcji ogólnoustrojowej?
Czy bezwzględna dieta eliminacyjna jest konieczna?
281 badań z zastosowaniem ImmunoCAP ISAC publikowanych w recenzowanych czasopismach.
Publikacje w czasopismach pochodzących z 20 różnych krajów (obejmujące różne wzorce uczuleń)
VALIDA projekt: Przed wyborem konkretnego badania diagnostycznego in vitro należy upewnić się, że istnieją wystarczające dowody naukowe na poparcie klinicznego zastosowania testu mając na uwadze cel badania, jakim jest otrzymanie wiarygodnych danych, które skutkują w klinicznym postępowaniu z pacjentem. Stosowanie testów, które nie są poparte solidną bazą dowodów naukowych może skutkować opóźnioną i mniej dokładną diagnozą, co z kolei może mieć negatywny wpływ na jakość życia pacjenta.
„Prawdopodobnie każdy z nas przynajmniej raz w życiu oddawał krew. Procedura wydaje się mało skomplikowana. Pielęgniarka pobiera krew do probówki, podpisuje ją lub nakleja kod kreskowy i umieszcza na statywie. Wszystko jest bardzo proste, ale co dalej? Dokąd trafia badana krew i co się z nią dzieje? Jakie są dalsze etapy procedury diagnostycznej? Niezależnie od tego, jaka czeka ją podróż, cała „tajemnica” odbędzie się za zamkniętymi drzwiami laboratorium. „
Orzechy drzew, łubin, soja czy sezam są nasionami. Nasiona otoczone są łupiną. Białka zgromadzone w nasionach stanowią materiał budulcowy dla rozwoju nowej rośliny.
Alergeny (molekuła, komponent) orzechów drzew, orzecha ziemnego, ziarna sezamu są najczęstszą przyczyną silnych reakcji alergicznych w tym anafilaksji.
ROŚLINY STRĄCZKOWE.
Orzech ziemny, soja, cieciorka, soczewica, groszek rośliny rodziny bobowatych (Fabaceae). Nasiona zawarte są w charakterystycznym strąku. Są ważnym składnikiem diety na całym świecie. Wiele białek roślin strączkowych ma wspólną homologię, jednak nie wszystkie podobnie uczulają.
Orzech ziemny.
Obróbka termiczna orzechów ziemnych powoduje modyfikacje białek. Prażenie– zwiększa właściwości alergizujące białek arachidu. Gotowanie i pieczenie je obniża.
Ara h 2 i Ara h 6. Obecność swoistych przeciwciał IgE, dla tych alergenów łączy się z ryzykiem wystąpienia silnych reakcji alergicznych.
Ara h 2 Obecność sIgE dla Ara h 2 jest wystarczająca do rozpoznania alergii na orzeszki ziemne u większości pacjentów.2
Ara h 1 i Ara h 2 reagują krzyżowo z alergenem łubinu.
Ara h 1, Ara h 2, Ara h 3 reagują krzyżowo z alergenami soji (Gly m 5, Gly m 6, Gly m 8)
Większość pacjentów z alergią na orzech ziemny toleruje inne ziarna z rodziny strączkowych. Jakkolwiek w przypadku zaobserwowania reakcji, powinni szczególnie zwrócić uwagę na łubin, ciecierzycę, soczewicę, soję groszek zielony. 3
Nasiona łubinu mają wysoką zawartość białka. Mąka łubinu znalazła zastosowanie w przemyśle spożywczym do wzmacniania zawartości białka w pieczywie , ciastkach, makaronach, kiełbasach, hamburgerach. Mąka łubinu jest częstym składnikiem produktów bezglutenowych.
Soja – spożywana w postaci przetworzonych produktów: mąka sojowa, mleko sojowe, miso, sos sojowy, tofu, olej sojowy. Soja jako tanie źródło białka jest stosowana w przemyśle spożywczym (wzmacnianie tekstury produktu, emulgator). Alergeny soi należące do rodziny białek zapasowych to Gly m 5, Gly m 6, Gly m 8.
ORZECHY DRZEW.
Orzech nerkowca, orzech brazylijski, orzech włoski, orzech laskowy, macadamia, pekan, pistacji, migdał najczęściej uczulające orzechy. Należą do różnych rodzin botanicznych.
Orzech włoski i orzech pekan należą rodziny botanicznej Juglandaceae. Alergen orzecha włoskiego Jug r 1 i alergen orzecha pekan Car i 1 wykazują wysoki stopień podobieństwa budowy cząsteczki alergenu.
Orzech nerkowca i orzech pistacji należą do rodziny botanicznej Anacardiaceae. Alergen orzecha nerkowca Ana o 3 i alergen orzecha pistacji Pis v 1 wykazują wysoki stopień podobieństwa budowy alergenu.
Takie powiązania reakcji alergicznych pomiędzy orzechami mogą wynikać z obecności podobnych lub ściśle powiązanych epitopów. Epitopy ściśle powiązane, są bardziej powszechne w orzechach spokrewnionych filogenetycznie ( np. orzech włoski-pekan; orzech nerkowca-pistacja).4
Reakcje alergiczne na orzechy z drzew orzechowych mogą mieć zróżnicowany charakter od reakcji łagodnych do zagrażających życiu, a nasilenie objawów może zależeć od alergenów białkowych na które dana osoba jest uczulona.
SEZAM
Nasiona sezamu zawierają 50-60 % oleju i 19-25 % białek. Większość białek obecnych w nasionach sezamu to białka magazynowe. Główny alergen sezamu Ses i 1 termostabilny do 90 °C. Procesy termiczne, takie jak gotowanie i prażenie na sucho, zwiększały zdolność wiązania IgE. Olej sezamowy jest często ukrytym alergenem w pokarmach, dodatkowo używany też do produkcji kosmetyków np. kremów, maści oraz w przemyśle farmaceutycznym.
Test alergologiczny wykonywany w próbce krwi polega na stwierdzeniu obecności swoistych przeciwciał IgE skierowanych przeciwko określonym alergenom (molekuła, komponent). Obecność swoistych przeciwciał IgE jest konieczna, ale nie jest wystarczająca do postawienia ostatecznej diagnozy. 1
2. Oliver Hemmings, MSc,a,b,c George Du Toit, FRCPCH,a,b,d Suzana Radulovic, MD,a,b,d Gideon Lack, FRCPCH,a,b,c,d and Alexandra F. Santos, MD, PhD Ara h 2 is the dominant peanut allergen despite similarities with Ara h 6. 2020 The Authors. Published by Elsevier Inc. on behalf of the American Academy of Allergy, Asthma & Immunology. This is an open access article under the CC BY license (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/). https://doi.org/10.1016/j.jaci.2020.03.026
3. Amanda L. Cox, MDa, Philippe A. Eigenmann, MDb, and Scott H. Sicherer, MDa Clinical Relevance of Cross-Reactivity in Food Allergy 2020 American Academy of Allergy, Asthma & Immunology https://doi.org/10.1016/j.jaip.2020.09.030
4. Elise Miduna*, Suzana Radulovicb, Helen Broughb and Jean-Christoph Caubetc Recent advances in the management of nut allergy Midun et al. World Allergy Organization Journal (2021) 14:100491 http://doi.org/10.1016/j.waojou.2020.100491
Pokarmy pochodzenia roślinnego są źródłem pochodzenia alergenów. Alergenem jest cząsteczka białka nazywana też komponentem, molekuła. Te białka przy zostały dokładnie zbadane pod względem ich struktury i właściwości, co umożliwiło ich sklasyfikowanie do odpowiednich grup, nazywanych rodzinami. Każda rodzina skupia białka o podobnej budowie cząsteczki i podobnych właściwościach np. odporność na działanie temperatury i enzymów trawiennych.
Zidentyfikowano rodziny białek, które są występują w wielu pokarmach pochodzenia roślinnego i z tego względu zostały nazwane pan-alergenami. Są to alergeny odpowiedzialne za występowanie tzw. reakcji krzyżowych.
Wyróżniamy kilka rodzin pan-alergenów. Są to :
Profiliny– białka szeroko rozpowszechnione w świecie roślin. Białka wrażliwe na działanie temperatury. Występują w pyłkach roślinnych ( trawy, chwasty, drzewa) jak i pokarmach pochodzenia roślinnego. Białka należące do tej rodziny cechuje wysoki stopień podobieństwa budowy cząsteczki.
PR-10/ homologiczne z alergenem pyłku Brzozy Bet v 1. Białka wrażliwe na działanie temperatury i enzymów trawiennych. Alergia pokarmowa indukowana alergią na pyłek brzozy związana jest z reakcją na owoce z rodziny Rosacea np. jabłko, brzoskwinia, czereśnia) oraz warzywa z rodziny Apiaceae np. seler, marchew oraz strączkowe-orzech ziemny, soja
nsLTP -białka odporne na działanie temperatury i enzymy trawienne. Obecność sIgE dla białek LTP jest ważnym markerem prawdziwej alergii pokarmowej.
Białka zapasowe roślin – Występują w orzechach, ziarnach, roślinach strączkowych. Stanowią materiał źródłowy do rozwoju nowych roślin. Są odporne na obróbkę termiczną i działanie enzymów trawiennych.
Każda z tych rodzin białek (alergeny) posiada szczególne właściwości. Dokładne określenie przyczyny uczulenia pozwala na usystematyzowanie tego co dotychczas było mylące, co przekłada się na jakość życia osoby uczulonej na pokarmy.
Rodziny alergizujących białek/stopień ryzyka wystąpienia ciężkich reakcji alergicznych
Kiedy pacjent pojawia się w poradni pada wiele pytań. Zadawane są przez pacjenta i lekarza. Pacjenci są zainteresowani tym w jaki sposób można złagodzić pojawiające się objawy, co mogą zrobić aby ich unikać. Klinicysta powinien zadawać pytania dotyczące szczegółów występowania objawów co przyczynia się do zidentyfikowania uczulających czynników.
Powodem zainteresowania czynnikami wyzwalającymi jest fakt że wiele alergii i chorób faktycznie objawia się wykazując ten sam rodzaj objawów ale mają różne czynniki wyzwalające. Objawy ze strony górnych jak i dolnych dróg oddechowych występują zarówno w postaci alergicznej jak i niealergicznej.
To jest marsz atopowy. Zasadniczo pokazuje że wraz z wiekiem częstość występowania różnych chorób alergicznych zmienia się. I tak w pierwszych latach życia występuje alergia pokarmowa, atopowe zapalenia skóry, nieżyt nosa, astma. Jednak nie wszystkie dzieci przechodzą przez cztery etapy. Duńskie badania przeprowadzone w grupie 562 dzieci wykazało że 156 (29%) spośród nich cierpiało na co najmniej jedną z chorób alergicznych. Tylko sześcioro z nich przeszło przez wszystkie cztery etapy od atopowego zapalenia skóry, alergii pokarmowej, alergiczny nieżyt nosa do astmy.
To przypomina atopową „sztafetę” w której niektórzy przechodzą przez pierwsze atopowe zapalenie skóry lub rozwijają alergie pokarmowe, katar sienny a następnie jakaś grupa rozwija astmę. Grupy te nakładają się na siebie, ale nie jest tak że wszystkie dzieci przechodzą przez wszystkie etapy.
Wariant alergicznego wobec wariantu niealergicznego na przykładzie:
Ponieważ jak wiemy dwie trzecie wszystkich dzieci ma co najmniej jeden epizod zapalenia ucha środkowego przed osiągnięciem trzeciego roku życia. A około połowa z nich , które dorastały z chronicznym zapaleniem ucha środkowego będzie mieć potwierdzony alergiczny nieżyt nosa. Tak więc rzeczywiście alergia i uczulenia odgrywają ważną rolę w wielu chorobach i objawach.
Po lewej stronie widać korelację między stężeniem IgE a odsetkiem pacjentów z objawami. Tak więc im wyższe stężenie IgE tym większe ryzyko wystąpienia objawów. Jednakże nie dotyczy to wszystkich dzieci i przedstawione jest to dla grupy jako całej populacji. Poziomy IgE mieszczą się w całym zakresie od negatywnego do 1000 KU/l na wykresie wykreślono próg. I nie ma absolutnie żadnej korelacji między poziomem IgE a progiem dla pojedynczego pacjenta, ale dla grupy jako całości korelacja istnieje.
Dlaczego tak jest ? cóż w zasadzie dlatego że uczulenie jest normalnym zjawiskiem.U ludzi uczulenie nie oznacza alergii. Jest to zilustrowane przez szwedzkie badania w którym 34% dzieci jest rzeczywiście uczulonych ale nie zgłasza żadnych objawów.
Wybór podejścia diagnostycznego jest oczywiście ważny dla lekarza. Jaka jest rola diagnostyki In vitro? Czy uczulenie jest istotne, czy nie można na to pytanie odpowiedzieć ? o tym decydują klinicyści. Czy w przypadku danych długofalowych można zaobserwować progresję uczulenia? Czy sięgasz w diagnozie po komponenty co może być oczywiście użyteczne. Jak widać jeśli diagnoza oparta jest tylko na historii przypadku skuteczność będzie niska w zakresie od 30 d0 66 %
Mówiłem o obciążeniu alergenami. Zilustruję na przykładzie wypełnionego dzbanka gdzie progiem objawów jest jego maksymalna pojemność. Jeżeli dzbanek wypełnimy ponad miarę zawartość zacznie wypływać co spowoduje pojawienie się objawów. Tak więc rolą klinicysty jest zidentyfikowanie tych czynników i ograniczenie narażenia, tak aby pacjenci nie odczuwali objawów.
Tutaj zilustrowany innym przykładem, gdzie mamy próg występowania objawów pacjenta oraz kumulacyjny efekt ekspozycji na roztocza i pleśnie. Występuje także kilka czynników drażniących, dym papierosowy, sezonowe uczulenie na pyłki, infekcje wirusowe, które mogą pojawić się a z którymi nie możemy nic zrobić.
Ale to co możemy zrobić, to zmniejszyć ekspozycją na roztocza kurzu domowego i pleśnie a może także czynniki drażniące co oznacza że kiedy mamy sezon pylenia objawy będą zminimalizowane.
Encyklopedia alergenów zawiera obszerne informacje na temat alergenów, w tym kodów alergenów, opisów, charakterystyki, reaktywności krzyżowej, doświadczeń klinicznych.
W funkcji wyszukiwania należy wybrać alergen, który Cię interesuje aby otrzymać szczegółowe informacje.
Możliwość oceny ryzyka wystąpienia silnych reakcji alergicznych
Jedną z istotnych zalet molekularnej diagnostyki alergii jest możliwość oceny ryzyka wystąpienia silnych reakcji alergicznych.
Alergeny (białka) pokarmowe wykazują różną wrażliwość na działanie temperatury i enzymów trawiennych. Alergeny (białka) odporne na te czynniki zaliczane są do grupy białek trwałych.
Białka, które pod wpływem tych czynników tracą swoje właściwości alergenne zaliczane są do grupy białek nietrwałych.
W przypadku uczulenia na alergeny należące do białek trwałych, ryzyko wystąpienia silnych reakcji alergicznych jest znacznie większe niż w przypadku uczulenia na alergeny wrażliwe na temperaturę.
WŁAŚCIWOŚCI ALERGIZUJĄCYCH BIAŁEK
Przykład – uczulenie na orzech ziemny.
ORZECH ZIEMNY /ARACHID/ALERGENY
Alergeny orzecha ziemnego, swoiste gatunkowo, należą do rodziny białek zapasowych. Białka zapasowe zgromadzone w nasionach, ziarnach orzechach. Białka te charakteryzują się szczególną odpornością na działanie wysokiej temperatury (np.gotowanie, prażenie).
Alergeny orzecha ziemnego, reagujące krzyżowo należą do dwóch rodzin białek: PR-10/homologicznych z alergenem pyłku brzozy Bet v 1 oraz białek nsLTP. Te grupy białek różnią się wrażliwością na działanie temperatury i enzymów trawiennych.
Orzech ziemny, alergeny, stopień ryzyka wystąpienia silnych reakcji alergicznych
Test tradycyjny oparty na ekstrakcie nie daje odpowiedzi na które alergeny orzecha ziemnego pacjent jest uczulony. Diagnostyka molekularna rozróżnia rzeczywiste uczulenie na alergeny orzecha ziemnego od uczulenia spowodowanego przez alergeny reagujące krzyżowo.
Wynik testu z zastosowaniem molekularnej diagnostyki przedstawia indywidualny profil uczulenia pacjenta, który pomaga w ocenie ryzyka wystąpienia silnych reakcji alergicznych.
To co dotychczas nazwaliśmy alergenem (np. pyłek brzozy, traw, owoc, warzywo, roztocze kurzu, pleśnie, ) obecnie nazywamy źródłem pochodzenia alergenów.
ALERGEN (molekuła, komponent alergenu) jest cząsteczką białka wyizolowaną z określonego źródła pochodzenia, której alergenne właściwości zostały potwierdzone.
Podstawową zaletą diagnostyki molekularnej jest możliwość rozróżnienia uczulenia spowodowanego alergenem swoistym gatunkowo (uczulenie pierwotne) od uczulenia spowodowanego reakcją krzyżową.
Informacje te pomagają lekarzowi określić, czy należy wziąć pod uwagę jedno źródło uczulenia, czy kilka z nich ściśle powiązanych ze sobą, czy też kilka bardzo różnych źródeł.
Diagnostyka MA pozwala na większą dokładność w diagnostyce alergii i rokowaniu pacjenta oraz odgrywa istotną rolę w trzech kluczowych aspektach diagnostyki alergii:
ROZRÓŻNIA faktyczne uczulenie od symptomów wywołanych reakcją krzyżową u pacjentów multi-uczuleniowych, dzięki czemu poprawia rozpoznanie faktycznie uczulających alergenów.
PRZEWIDUJE w wybranych przypadkach, ryzyko wystąpienia ciężkich ogólnoustrojowych reakcji bądź łagodnych reakcji miejscowych w alergii pokarmowej, zmniejszając niepotrzebny niepokój pacjenta.
KWALIFIKUJE pacjentów oraz identyfikuje faktycznie uczulające alergeny w celu wprowadzenia odpowiedniej swoistej immunoterapii.
Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu i badania pacjenta podejmuje decyzję o wykonaniu testów skórnych. Jeżeli diagnostyka wymaga pogłębienia zleca wykonanie tradycyjnych testów z krwi. Kolejnym krokiem jest wykonanie testów molekularnych.
II. Postępowanie diagnostyczne ” BOTTOM-UP”
Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu i zbadaniu pacjenta podejmuje decyzję o wykonaniu szerokiego panelu testu molekularnego.
Diagnostyka oparta na molekułach alergenu umożliwia lepsze zrozumienie wzorców uczulenia ułatwiając podejmowanie decyzji o zastosowaniu swoistej immunoterapii.
W diagnostyce alergii, przejście z wykorzystania ekstraktów alergenowych na cząsteczki alergenów wymaga wiedzy na temat charakterystyki poszczególnych alergenów. Tak więc molekularną diagnostykę alergii można porównać do przejścia z dotychczasowych starych telefonów na telefony komórkowe, które oferują wiele różnych dodatkowych aplikacji, które muszą być poznane przez użytkownika. 1
W ciągu ostatnich 30 lat postęp w biologii molekularnej, technologii rekombinacji białek, metodach analizy genomicznej i proteomicznej, biologii strukturalnej i badaniach przesiewowych o dużej wydajności, pozwolił na lepsze poznanie białek alergennych. Identyfikacja nowych alergenów i lepsza charakterystyka dyktują potrzebę rewizji niektórych alergenów i uaktualnienia wymagań dotyczących nomenklatury alergenów.2
W 1986 roku został powołany Podkomitet Nomenklatury Alergenów Światowej Organizacji Zdrowia/Międzynarodowej Unii Towarzystw Immunologicznych (WHO/IUIS) w celu ujednolicenia nazw nadawanych białkom, które wywołują IgE zależne reakcje u ludzi. Podkomitet ds. Nazewnictwa Alergenów WHO/IUIS jest odpowiedzialny za utrzymanie i rozwój unikalnego, jednoznacznego i systematycznego nazewnictwa białek alergenowych. Oficjalna strona WHO/IUIS – http://www.allergen.org.
Huang H-J, Campana R, Akinfenwa O,Curin M, Sarzsinszky E, Karsonova A,Riabova K, Karaulov A,Niespodziana K, Elisyutina O,Fedenko E, Litovkina A, Smolnikov E,Khaitov M, Vrtala S, Schlederer T andValenta R (2021) Microarray-BasedAllergy Diagnosis: Quo Vadis?Front. Immunol. 11:594978.doi: 10.3389/fimmu.2020.594978
Chan SK, Pomés A, Hilger C, Davies,JM, Mueller G, Kuehn A, Lopata AL,Gadermaier G, van Hage M, Raulf Mand Goodman RE (2019) Keeping Allergen Names Clear and Defined. Front. Immunol. 10:2600. doi: 10.3389/fimmu.2019.02600
Molekularna diagnostyka alergii/ ISAC test 