„Prawdopodobnie każdy z nas przynajmniej raz w życiu oddawał krew. Procedura wydaje się mało skomplikowana. Pielęgniarka pobiera krew do probówki, podpisuje ją lub nakleja kod kreskowy i umieszcza na statywie. Wszystko jest bardzo proste, ale co dalej? Dokąd trafia badana krew i co się z nią dzieje? Jakie są dalsze etapy procedury diagnostycznej? Niezależnie od tego, jaka czeka ją podróż, cała „tajemnica” odbędzie się za zamkniętymi drzwiami laboratorium. „
Zachęcam do przeczytania artykułu.
Orzechy drzew, łubin, soja czy sezam są nasionami. Nasiona otoczone są łupiną. Białka zapasowe roślin zgromadzone w nasionach stanowią materiał budulcowy dla rozwoju nowej rośliny.
Białka zapasowe roślin nie są jednorodną grupą. Alergeny orzechów, roślin strączkowych i ziaren pochodzą z następujących grup białek.
Test alergologiczny wykonywany w próbce krwi polega na stwierdzeniu obecności swoistych przeciwciał IgE skierowanych przeciwko określonym alergenom (molekuła, komponent). Obecność swoistych przeciwciał IgE jest konieczna, ale nie jest wystarczająca do postawienia ostatecznej diagnozy. 1
Alergeny orzechów drzew, orzecha ziemnego, ziarna sezamu są najczęstszą przyczyną silnych reakcji alergicznych w tym anafilaksji.
Rośliny strączkowe.
Orzech ziemny, soja, cieciorka, soczewica, groszek rośliny rodziny bobowatych (Fabaceae). Nasiona zawarte są w charakterystycznym strąku. Są ważnym składnikiem diety na całym świecie. Wiele białek roślin strączkowych ma wspólną homologię, jednak nie wszystkie podobnie uczulają.
Orzech ziemny. Najsilniejszymi alergenami są: Ara h 2 i Ara h 6. Obecność swoistych przeciwciał IgE, dla tych alergenów łączy się z ryzykiem wystąpienia silnych reakcji alergicznych. Specyficzne IgE specyficzne dla Ara h 2 jest wystarczające do rozpoznania alergii na orzeszki ziemne u większości pacjentów.2
Obróbka termiczna orzechów ziemnych powoduje modyfikacje białek. Prażenie– zwiększa właściwości alergizujące białek arachidu. Gotowanie i pieczenie je obniża.
Alergeny orzecha ziemnego Ara h 1 i Ara h 2 reagują krzyżowo z alergenem łubinu. Nasiona łubinu mają wysoką zawartość białka. Mąka łubinu znalazła zastosowanie w przemyśle spożywczym do wzmacniania zawartości białka w pieczywie , ciastkach, makaronach, kiełbasach, hamburgerach. Mąka łubinu jest częstym składnikiem produktów bezglutenowych.
Alergeny orzecha ziemnego Ara h 1, Ara h 2, Ara h 3 reagują krzyżowo z alergenami soji (Gly m 5, Gly m 6, Gly m 8). Natomiast kliniczna reakcja na soję u osób uczulonych na orzech ziemny waha się pomiędzy 3-15 %. Większość pacjentów z alergią na orzech ziemny toleruje inne ziarna z rodziny strączkowych. Jakkolwiek w przypadku zaobserwowania reakcji, powinni szczególnie zwrócić uwagę na łubin, ciecierzycę, soczewicę, soję groszek zielony. 3
Soja – spożywana w postaci przetworzonych produktów: mąka sojowa, mleko sojowe, miso, sos sojowy, tofu, olej sojowy. Soja jako tanie źródło białka jest stosowana w przemyśle spożywczym (wzmacnianie tekstury produktu, emulgator). Alergeny soi należące do rodziny białek zapasowych to Gly m 5, Gly m 6, Gly m 8.
ORZECHY DRZEW
Orzech nerkowca, orzech brazylijski, orzech włoski, orzech laskowy, macadamia, pekan, pistacji, migdał najczęściej uczulające orzechy. Należą do różnych rodzin botanicznych.
Orzech włoski i orzech pekan należą rodziny botanicznej Juglandaceae. Alergen orzecha włoskiego Jug r 1 i alergen orzecha pekan Car i 1 wykazują wysoki stopień podobieństwa budowy cząsteczki alergenu.
Orzech nerkowca i orzech pistacji należą do rodziny botanicznej Anacardiaceae. Alergen orzecha nerkowca Ana o 3 i alergen orzecha pistacji Pis v 1 wykazują wysoki stopień podobieństwa budowy alergenu.
Takie powiązania reakcji alergicznych pomiędzy orzechami mogą wynikać z obecności podobnych lub ściśle powiązanych epitopów. Epitopy ściśle powiązane, są bardziej powszechne w orzechach spokrewnionych filogenetycznie ( np. orzech włoski-pekan; orzech nerkowca-pistacja).4
Reakcje alergiczne na orzechy z drzew orzechowych mogą mieć zróżnicowany charakter od reakcji łagodnych do zagrażających życiu, a nasilenie objawów może zależeć od alergenów białkowych na które dana osoba jest uczulona.
SEZAM
Nasiona sezamu zawierają 50-60 % oleju i 19-25 % białek. Większość białek obecnych w nasionach sezamu to białka magazynowe. Główny alergen sezamu Ses i 1 termostabilny do 90 °C. Procesy termiczne, takie jak gotowanie i prażenie na sucho, zwiększały zdolność wiązania IgE. Olej sezamowy jest często ukrytym alergenem w pokarmach, dodatkowo używany też do produkcji kosmetyków np. kremów, maści oraz w przemyśle farmaceutycznym.
REFERENCES
1.WAO — ARIA — GA2LEN consensus document on molecular-based allergy diagnosis. 2020)
2. Oliver Hemmings, MSc,a,b,c George Du Toit, FRCPCH,a,b,d Suzana Radulovic, MD,a,b,d Gideon Lack, FRCPCH,a,b,c,d and Alexandra F. Santos, MD, PhD Ara h 2 is the dominant peanut allergen despite similarities with Ara h 6. 2020 The Authors. Published by Elsevier Inc. on behalf of the American Academy of Allergy, Asthma & Immunology. This is an open access article under the CC BY license (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/). https://doi.org/10.1016/j.jaci.2020.03.026
3. Amanda L. Cox, MDa, Philippe A. Eigenmann, MDb, and Scott H. Sicherer, MDa Clinical Relevance of Cross-Reactivity in Food Allergy 2020 American Academy of Allergy, Asthma & Immunology https://doi.org/10.1016/j.jaip.2020.09.030
4. Elise Miduna*, Suzana Radulovicb, Helen Broughb and Jean-Christoph Caubetc Recent advances in the management of nut allergy Midun et al. World Allergy Organization Journal (2021) 14:100491 http://doi.org/10.1016/j.waojou.2020.100491
MOLEKULARNA DIAGNOSTYKA ALERGII
Pokarmy pochodzenia roślinnego zawierają alergeny odpowiedzialne za występowanie reakcji krzyżowych. Wyróżniamy kilka grup (rodzin białek), alergenów reagujących krzyżowo. Poszczególne rodziny białek różnią się zasięgiem występowania w poszczególnych grupach roślin oraz odpornością na działanie temperatury i enzymów trawiennych. Przedstawiamy kilka najistotniejszych grup (rodzin) białek odpowiedzialnych za występowanie reakcji krzyżowych w pokarmach pochodzenia roślinnego.
Białka należące do rodziny Profilin są najbardziej rozpowszechnione. Występują w pokarmach pochodzenia roślinnego jak i pyłkach roślinnych.
Występowanie białek o nazwie PR-10 jest bardziej ograniczone. Alergeny tej grupy białek charakteryzuje podobieństwo budowy do głównego alergenu pyłku brzozy, alergenu Bet v 1, który jest najczęściej pierwotną przyczyną uczulenia na pokarmy zawierające białka PR-10.
Koleją grupą są białka należące do rodziny nsLTP. Występują w podobnych źródłach pochodzenia jak białka z rodziny PR-10, jednak podstawową różnica pomiędzy tymi grupami jest odporność alergenu na działanie temperatury i enzymów trawiennych. W odróżnieniu od białek PR-10, alergeny białek LTP są odporne na działanie tych czynników, co sprawia że reakcje na określone pokarmy mogą być bardzo poważne.
Kolejna grupa to rodzina białek zapasowych roślin. Białka te materiałem budulcowym dla nowej rośliny. Występują w orzechach, ziarnach, roślinach strączkowych. Są również odporna na obróbkę termiczną i działanie enzymów trawiennych. Reakcje na te alergeny mogą być bardzo poważne łącznie z reakcją anafilaktyczną.
Molekularna diagnostyka alergii umożliwia zdefiniowanie przyczyny uczulenia.
Encyklopedia alergenów zawiera obszerne informacje na temat alergenów, w tym kodów alergenów, opisów, charakterystyki, reaktywności krzyżowej, doświadczeń klinicznych.
W funkcji wyszukiwania należy wybrać alergen, który Cię interesuje aby otrzymać szczegółowe informacje.
Decyzję o wykonaniu alergologicznego testu opartego na molekułach alergenu powinien podejmować specjalista po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu z pacjentem.
INTERPRETACJA WYNIKU TESTU.
Stwierdzenie obecności swoistych przeciwciał IgE dla alergenu wskazuje na uczulenie, co nie jest jednoznaczne z alergią. ( WAO — ARIA — GA2LEN consensus document on molecular-based allergy diagnosis. 2020
Niezależnie od wybranej metody diagnostycznej, interpretacja wyniku testu alergologicznego musi być przeprowadzona w kontekście historii klinicznej pacjenta.
Obecność swoistych przeciwciał IgE jest konieczna, ale nie jest wystarczająca dla podjęcia ostatecznej diagnozy o chorobie alergicznej.
INICJATYWA ALLIANCE
Inicjatywa Alliance ma na celu wspieranie lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz specjalistów w zakresie molekularnej diagnostyki alergii.
Alliance allergy zaprasza na bezpłatne szkolenia on-line.
ISAC test PŁYTKA TESTOWA.
ZASADA POMIARU.
Możliwość oceny ryzyka wystąpienia silnych reakcji alergicznych
Jedną z istotnych zalet molekularnej diagnostyki alergii jest możliwość oceny ryzyka wystąpienia silnych reakcji alergicznych.
Alergeny (białka) pokarmowe wykazują różną wrażliwość na działanie temperatury i działanie enzymów trawiennych. Alergeny (białka) odporne na te czynniki zaliczane są do grupy białek trwałych.
Białka, które pod wpływem tych czynników tracą swoje właściwości alergenne zaliczane są do grupy białek nietrwałych.
W przypadku uczulenia na alergeny należące do białek trwałych, ryzyko wystąpienia silnych reakcji alergicznych jest znacznie większe niż w przypadku uczulenia na alergeny wrażliwe na temperaturę.
Przykład – uczulenie na orzech ziemny.
Alergeny orzecha ziemnego, swoiste gatunkowo, należą do rodziny białek zapasowych. Białka zapasowe zgromadzone w nasionach, ziarnach orzechach. Białka te charakteryzują się szczególną odpornością na działanie wysokiej temperatury (np.gotowanie, prażenie).
Alergeny orzecha ziemnego, reagujące krzyżowo należą do dwóch rodzin białek: PR-10/homologicznych z alergenem pyłku brzozy Bet v 1 oraz białek ns LTP. Te grupy białek różnią się wrażliwością na działanie temperatury i enzymów trawiennych.
Test tradycyjny oparty na ekstrakcie nie daje odpowiedzi na które alergeny orzecha ziemnego pacjent jest uczulony. Diagnostyka molekularna rozróżnia rzeczywiste uczulenie na alergeny orzecha ziemnego od uczulenia spowodowanego przez alergeny reagujące krzyżowo.
Wynik testu z zastosowaniem molekularnej diagnostyki przedstawia indywidualny profil uczulenia pacjenta, który pomaga w ocenie ryzyka wystąpienia silnych reakcji alergicznych.
RYS HISTORYCZNY
Zmienia się terminologia. To co dotychczas nazwaliśmy alergenem (np. pyłek brzozy, zwierzę np. pies czy kot, roztocza) obecnie nazywamy źródłem pochodzenia alergenów.
Alergenem jest cząsteczka białka wyizolowana z określonego źródła, której alergenne właściwości zostały potwierdzone. Alergeny te mogą pochodzić z naturalnego źródła lub otrzymywane są w drodze repilkacji DNA
Podstawową zaletą diagnostyki molekularnej jest możliwość rozróżnienia uczulenia spowodowanego alergenem swoistym gatunkowo (uczulenie pierwotne) od uczulenia spowodowanego reakcją krzyżową.
Informacje te pomagają lekarzowi określić, czy należy wziąć pod uwagę jedno źródło uczulenia czy kilka z nich ściśle powiązanych ze sobą, czy też kilka bardzo różnych źródeł alergenów.
Diagnostyka oparta na molekułach alergenu umożliwia lepsze zrozumienie wzorców uczulenia ułatwiając podejmowanie decyzji o zastosowaniu swoistej immunoterapii.
W diagnostyce alergii, przejście z wykorzystania ekstraktów alergenowych na cząsteczki alergenów wymaga wiedzy na temat charakterystyki poszczególnych alergenów. Tak więc molekularną diagnostykę alergii można porównać do przejścia z dotychczasowych starych telefonów na telefony komórkowe, które oferują wiele różnych dodatkowych aplikacji, które muszą być poznane przez użytkownika. Wyzwaniom związanym z interpretacją wyników mikromacierzy alergenowych mogą sprostać podejścia oparte na uczeniu maszynowym i inne algorytmy diagnostyczne, a także ciągła edukacja medyczna.1
W ciągu ostatnich 30 lat postęp w biologii molekularnej, technologii rekombinacji białek, metodach analizy genomicznej i proteomicznej, biologii strukturalnej i badaniach przesiewowych o dużej wydajności, pozwolił na lepsze poznanie białek alergennych. Identyfikacja nowych alergenów i lepsza charakterystyka dyktują potrzebę rewizji niektórych alergenów i uaktualnienia wymagań dotyczących nomenklatury alergenów.2
W 1986 roku został powołany Podkomitet Nomenklatury Alergenów Światowej Organizacji Zdrowia/Międzynarodowej Unii Towarzystw Immunologicznych (WHO/IUIS) w celu ujednolicenia nazw nadawanych białkom, które wywołują IgE zależne reakcje u ludzi. Podkomitet ds. Nazewnictwa Alergenów WHO/IUIS jest odpowiedzialny za utrzymanie i rozwój unikalnego, jednoznacznego i systematycznego nazewnictwa białek alergenowych. Oficjalna strona WHO/IUIS – http://www.allergen.org.
Molekularna diagnostyka alergii/ImmunoCAP ISAC test 