Kategoria: MOLEKULARNA DIAGNOSTYKA ALERGII

Kiedy pylą trawy….

Do napisania tego tekstu skłoniło mnie takie oto „znalezisko „ internetowe. Oto co na jednych ze stron podejmujących tematykę alergii  przeczytałam:  

Porada  : „Wiosna i lato to najtrudniejszy czas dla uczulonych na trawy oraz zboża, dlatego, żeby nie nasilać i tak nieprzyjemnych objawów (katar sienny, łzawienie oczu, duszności) wynikających z samego pylenia, trzeba wyeliminować z diety w tym czasie rośliny, które wchodzą w reakcję krzyżową z trawami i zbożami. „  

Następnie autor wyszczególnia pokarmy które należy wyeliminować. Okazało się że „zestaw” pokarmów do eliminacji powtarza się również na kilku kolejnych portalach. Autorzy wymieniają następujące pokarmy: ziemniaki, pomidory, kasztan jadalny, arbuz, kiwi, melon, pomarańcz , pieprz, jabłka , orzechy,  pszenicę , żyto, jęczmień.

Tak więc mamy całkiem sporo pokarmów do wyeliminowania. Czy jest to zasadne?

O CO CHODZI W  REAKCJACH KRZYŻOWYCH?

Pyłek traw, według terminologii molekularnej diagnostyki alergii, jest źródłem pochodzenia alergenów. Alergen jest cząsteczka białka o określonej budowie i właściwościach. Dokładna analiza  białek zawartych w pyłku doprowadziła do wyodrębnienia kilku istotnych alergenów odpowiedzialnych za występowanie  reakcji na pyłek traw. Głównymi alergenami pyłku traw jest alergen o nazwie Phl p 1 oraz Phl p 5. Te alergeny nie występują w innych gatunkach roślin. Jeżeli test alergologiczny wykaże obecność przeciwciał IgE dla tych alergenów, świadczy to rzeczywistym uczuleniu na pyłek traw i zbóż.  

Kolejne alergeny występujące w pyłku traw – Phl p 12– białko należące do grupy białek reagujących krzyżowo o nazwie profilina.  Białka profilin występują we wszystkich pyłkach roślinnych i pokarmach pochodzenia roślinnego.

Jeżeli wynik testu wykaże obecność swoistych przeciwciał IgE dla tych białek , osoba uczulona może odczuwać reakcje po spożyciu w postaci surowej  melona, arbuza, owoców cytrusowych, pomidora czy banana.

Kolejnym alergenem należącym do grupy białek reagujących krzyżowo jest Phl p 7. To grupa białek o nazwie polkalcyny. Występują we wszystkich pyłkach roślinnych. Nie są obecne w pokarmach.  Obecność sIgE dla tych białek wyjaśnia objawy występujące po ekspozycji na różne  pyłki roślinne.

UCZULENIE NA TRAWY A ZIARNA ZBÓŻ

Ziarna zbóż – pszenica, żyto, jęczmień, owies – alergeny zawarte w  ziarnach zbóż są zupełnie innymi białkami niż alergeny pyłku traw. Dlatego bez pogłębionej diagnostyki dieta eliminacyjna polegająca na wykluczeniu z diety ziaren zbóż nie ma uzasadnienia.

Test alergologiczne wykonane przy pomocy ekstraktów wskazują jedno źródło uczulenia.  Testy molekularne w oparte wyłącznie na alergizujących białkach obrazują szczegółowy profil uczulenia wskazując pierwotną przyczynę uczulenia oraz określenie alergenów krzyżowo reagujących  co pozwala na usystematyzowanie tego co dotychczas  było mylące.

Ze względu na różnorodność i zasięg występowania alergenów reagujących krzyżowo,  pacjentowi trudno jest  na podstawie samoobserwacji dociec przyczyny występujących objawów.

Ale  obserwacja objawów, stopień ich nasilenia, okoliczności w jakich występują są cenną wskazówką dla lekarza specjalisty który analizuje zgłaszane dolegliwości. Lekarz podejrzewając uczulenia na wiele różnych czynników może wskazać wykonanie szerokiego spektrum alergenów lub też zlecić wykonanie badania dla kilku z nich. Nie w każdym przypadku zasadne jest wykonywanie jak najszerszego testu alergologicznego.

Reklama

Krzyżowo reagujące reszty węglowodanowe/CCD

Terminem CCD określa się struktury węglowodanowe, które w połączeniu się z białkami tworzą glikoproteiny.

Reszt CCD zostały rozpoznane 40 lat temu. Struktury te zostały zidentyfikowane w szerokiej gamie źródeł alergenów (pyłek roślin, pokarmy pochodzenia roślinnego, jady). Połączenie białka z oligosacharydem może odbyć się w różnoraki sposób, jednak w przypadku klasycznych reszt CCD, połączenie następuje poprzez N (azot grupy aminowej).

W najnowszym wydaniu Molecular Allergy User’s Guide 2.0, w rozdziale „Cross reactive carbohydrate determinants” prof Ronald Van Ree wskazuje:

„Fakt, że sIgE dla CCD mogą dać pozytywne wyniki w testach in vitro IgE z ekstraktem alergenu, ale pozostają negatywne w SPT in vivo z tym samym ekstraktem, świadczy o słabej aktywności biologicznej  sIgE dla determinant węglowodanowych”.

Czy zatem dodatni wynik testu dla ekstraktu alergenów spowodowany obecnością swoistych przeciwciał IgE dla reszt CCD jest wynikiem fałszywie dodatnim?

„Celem dobrego testu serologicznego jest czułe wykrywanie specyficznych IgE. Wynik fałszywie pozytywny byłby kwestią tła z niespecyficznym wiązaniem IgE”. To oczywiście nie jest to samo, co rozumie się przez wynik fałszywie dodatni w przypadku sIgE dla CCD. Jest to prawdziwe specyficzne IgE . W tym przypadku, „fałszywie dodatni” oznacza nieistotny klinicznie.„

W niektórych testach stosowany jest inhibitor CCD. Jak wskazują przeprowadzone badania bloker nie eliminuje CCD całkowicie. Ponadto jak wskazuje prof Van Ree:

„Potencjalną wadą zastosowania blokera reszt CCD jest to, że czułość testu diagnostycznego testu jest zmniejszona przez konkurencyjny format wymagający rozcieńczenia surowicy.”

 

EAACI #WorldFoodDay 2021

Profesor Marek Jutel ; dr Isabel Skypala

Ponad 20 milionów ludzi w Europie cierpi na alergie pokarmowe, a 1/4 dzieci w wieku szkolnym w Europie żyje z chorobą alergiczną. W tym dniu #WorldFoodDay, EAACI podnosi świadomość znaczenia tworzenia solidnych planów zapobiegania, diagnostyki i opieki. Wypowiedź Prezydenta Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii – profesor Marek Jutel.

Dr Isabel Skypala-Consultant Allergy Dietitian- wykład :The Dietary Management of Food Allergy.

Alergen rekombinowany vs. ekstrakt alergenów.

Test alergologiczny wykonuje się w celu potwierdzenia reakcji organizmu na określony alergen. Do wykonania testu potrzebny jest odpowiedni preparat zawierający alergeny które należy zbadać. Powszechnie używanym preparatem był tzw. ekstrakt alergenów.

Ekstrakty są złożonymi mieszaninami alergenów, enzymów, innych białek i związków pochodzących z naturalnych źródeł alergenów.

Jest preparatem przygotowywanym naturalnego materiału źródłowego (np. pyłek roślin, roztocze, czy pokarmy). Na skład i właściwości biologiczne ekstraktu ma wpływ jakość i czystość materiału źródłowego oraz warunki przechowywania, przetwarzania i ekstrakcji.

Zalety preparatu:

  • Przygotowanie bez szczegółowych etapów oczyszczania.
  • Odzwierciedla zawartość alergenów w naturalnych źródłach pochodzenia.
  • Znany produkt.

Wady preparatu:

  • Mogą zawierać niealergizujące składniki o różnych właściwościach.
  • Ryzyko różnic w zawartości i proporcji alergenów.
  • Mogą występować różnice pomiędzy poszczególnymi  partiami produktu.
  • Nie dostarczają informacji o molekułach.

Ekstrakty różnią się składem istotnych alergenów.

Molekularna diagnostyka alergii

alergeny psa

Alergen rekombinowany (molekuła) wyizolowana cząsteczka alergizującego białka o zdefiniowanych właściwościach. Wytwarzany z zachowaniem spójności pod względem jakości.

Alergia-testy z krwi-Tajemnice laboratorium

Malkov V.A., ekspert INUIMAIPobierz

„Prawdopodobnie każdy z nas przynajmniej raz w życiu  oddawał krew. Procedura wydaje się mało skomplikowana. Pielęgniarka pobiera krew do probówki, podpisuje ją lub nakleja kod kreskowy i umieszcza na statywie. Wszystko jest bardzo proste, ale co dalej? Dokąd trafia badana krew i co się z nią dzieje? Jakie są dalsze etapy procedury diagnostycznej? Niezależnie od tego, jaka czeka ją podróż, cała „tajemnica” odbędzie się za zamkniętymi drzwiami laboratorium. „

Zachęcam do przeczytania artykułu.

Alergeny orzechów, ziaren, roślin strączkowych

Orzechy drzew, łubin, soja czy sezam są nasionami. Nasiona otoczone są łupiną. Białka zapasowe roślin zgromadzone w nasionach stanowią materiał budulcowy dla rozwoju nowej rośliny.

Test alergologiczny wykonywany w próbce krwi polega na stwierdzeniu obecności swoistych przeciwciał IgE skierowanych przeciwko określonym alergenom (molekuła, komponent). Obecność  swoistych przeciwciał IgE jest konieczna, ale nie jest wystarczająca do postawienia ostatecznej diagnozy. 1

Alergeny orzechów drzew, orzecha ziemnego, ziarna sezamu są najczęstszą przyczyną silnych reakcji alergicznych w tym anafilaksji.

Rośliny strączkowe.

Orzech ziemny, soja, cieciorka, soczewica, groszek rośliny rodziny bobowatych (Fabaceae). Nasiona zawarte są w charakterystycznym strąku. Są ważnym składnikiem diety na całym świecie. Wiele białek roślin strączkowych ma wspólną homologię, jednak nie wszystkie podobnie uczulają.

Orzech ziemny.

Alergeny Ara h 2 i Ara h 6. Obecność swoistych przeciwciał IgE, dla tych alergenów łączy się z ryzykiem wystąpienia silnych reakcji alergicznych.

Specyficzne IgE specyficzne dla Ara h 2 jest wystarczające do rozpoznania alergii na orzeszki ziemne u większości pacjentów.2

Obróbka termiczna orzechów ziemnych powoduje modyfikacje białek. Prażenie– zwiększa właściwości alergizujące białek arachidu. Gotowanie i pieczenie je obniża.

Alergeny orzecha ziemnego Ara h 1 i Ara h 2 reagują krzyżowo z alergenem łubinu. Nasiona łubinu mają wysoką zawartość białka. Mąka łubinu znalazła zastosowanie w przemyśle spożywczym do wzmacniania zawartości białka w pieczywie , ciastkach, makaronach, kiełbasach, hamburgerach. Mąka łubinu jest częstym składnikiem produktów bezglutenowych.

Alergeny orzecha ziemnego Ara h 1, Ara h 2, Ara h 3 reagują krzyżowo z alergenami soji (Gly m 5, Gly m 6, Gly m 8). Natomiast kliniczna reakcja na soję u osób uczulonych na orzech ziemny waha się pomiędzy 3-15 %. Większość pacjentów z alergią na orzech ziemny toleruje inne ziarna z rodziny strączkowych. Jakkolwiek w przypadku zaobserwowania reakcji, powinni szczególnie zwrócić uwagę na łubin, ciecierzycę, soczewicę, soję groszek zielony. 3

Soja – spożywana w postaci przetworzonych produktów: mąka sojowa, mleko sojowe, miso, sos sojowy, tofu, olej sojowy. Soja jako tanie źródło białka jest stosowana w przemyśle spożywczym (wzmacnianie tekstury produktu, emulgator). Alergeny soi należące do rodziny białek zapasowych to Gly m 5, Gly m 6, Gly m 8.

ORZECHY DRZEW

Orzech nerkowca, orzech brazylijski, orzech włoski, orzech laskowy, macadamia, pekan, pistacji, migdał najczęściej uczulające orzechy. Należą do różnych rodzin botanicznych.

Orzech włoski i orzech pekan należą rodziny botanicznej Juglandaceae. Alergen orzecha włoskiego Jug r 1 i alergen orzecha pekan Car i 1 wykazują wysoki stopień podobieństwa budowy cząsteczki alergenu.

Orzech nerkowca i orzech pistacji należą do rodziny botanicznej Anacardiaceae. Alergen orzecha nerkowca Ana o 3 i alergen orzecha pistacji Pis v 1 wykazują wysoki stopień podobieństwa budowy alergenu.

Takie powiązania reakcji alergicznych pomiędzy orzechami mogą wynikać z obecności podobnych lub ściśle powiązanych epitopów. Epitopy ściśle powiązane, są bardziej powszechne w orzechach spokrewnionych filogenetycznie ( np. orzech włoski-pekan; orzech nerkowca-pistacja).4

Reakcje alergiczne na orzechy z drzew orzechowych mogą mieć zróżnicowany charakter od reakcji łagodnych do zagrażających życiu, a nasilenie objawów może zależeć od alergenów białkowych na które dana osoba jest uczulona.

SEZAM

Nasiona sezamu zawierają 50-60 % oleju i 19-25 % białek. Większość białek obecnych w nasionach sezamu to białka magazynowe. Główny alergen sezamu Ses i 1 termostabilny do 90 °C. Procesy termiczne, takie jak gotowanie i prażenie na sucho, zwiększały zdolność wiązania IgE. Olej sezamowy jest często ukrytym alergenem w pokarmach, dodatkowo używany też do produkcji kosmetyków np. kremów, maści oraz  w przemyśle farmaceutycznym.

REFERENCES

1.WAO — ARIA — GA2LEN consensus document on molecular-based allergy diagnosis. 2020)

2. Oliver Hemmings, MSc,a,b,c George Du Toit, FRCPCH,a,b,d Suzana Radulovic, MD,a,b,d Gideon Lack, FRCPCH,a,b,c,d and Alexandra F. Santos, MD, PhD Ara h 2 is the dominant peanut allergen despite similarities with Ara h 6. 2020 The Authors. Published by Elsevier Inc. on behalf of the American Academy of Allergy, Asthma & Immunology. This is an open access article under the CC BY license (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/). https://doi.org/10.1016/j.jaci.2020.03.026

3. Amanda L. Cox, MDa, Philippe A. Eigenmann, MDb, and Scott H. Sicherer, MDa Clinical Relevance of Cross-Reactivity in Food Allergy 2020 American Academy of Allergy, Asthma & Immunology https://doi.org/10.1016/j.jaip.2020.09.030

4. Elise Miduna*, Suzana Radulovicb, Helen Broughb and Jean-Christoph Caubetc Recent advances in the management of nut allergy Midun et al. World Allergy Organization Journal (2021) 14:100491 http://doi.org/10.1016/j.waojou.2020.100491

Alergeny pokarmowe pochodzenia roślinnego-reakcje krzyżowe

Rodziny alergizujących białek.

Pokarmy pochodzenia roślinnego zawierają alergeny odpowiedzialne za występowanie reakcji krzyżowych. Wyróżniamy kilka grup (rodzin białek), alergenów reagujących krzyżowo określanych jako pan-alergeny ze względu na szeroki zasięg występowania.

  • Profiliny– białka szeroko rozpowszechnione w świecie roślin. Białka wrażliwe na działanie temperatury. Występują w pyłkach roślinnych ( trawy, chwasty, drzewa) jak i pokarmach pochodzenia roślinnego. Białka należące do tej rodziny cechuje wysoki stopień podobieństwa budowy cząsteczki.
  • PR-10/ homologiczne z alergenem pyłku Brzozy Bet v 1. Białka wrażliwe na działanie temperatury i enzymów trawiennych. Alergia pokarmowa indukowana alergią na pyłek brzozy związana jest z reakcją na owoce z rodziny Rosacea np. jabłko, brzoskwinia, czereśnia) oraz warzywa z rodziny Apiaceae  np. seler, marchew oraz strączkowe-orzech ziemny, soja
  • nsLTP -białka odporne na działanie temperatury i enzymy trawienne. Obecność sIgE dla białek LTP jest ważnym markerem prawdziwej alergii pokarmowej.
  • Białka zapasowe roślin – Występują w orzechach, ziarnach, roślinach strączkowych. Stanowią materiał źródłowy do rozwoju nowych roślin. Są odporne na obróbkę termiczną i działanie enzymów trawiennych

Rodziny alergizujących białek/stopień ryzyka wystąpienia ciężkich reakcji alergicznych

Molekularna diagnostyka alergii umożliwia zdefiniowanie przyczyny uczulenia.

Test alergologiczne wykonane przy pomocy ekstraktów wskazują jedno źródło uczulenia. Testy molekularne w oparte wyłącznie na alergizujących białkach obrazują szczegółowy profil uczulenia wskazując pierwotną przyczynę uczulenia oraz określenie alergenów krzyżowo reagujących  co pozwala na usystematyzowanie tego co dotychczas  było mylące.

Precyzyjna diagnostyka alergii Esben Eller, PhD, MSc

Kiedy pacjent pojawia się w poradni pada wiele pytań. Zadawane są przez pacjenta i lekarza. Pacjenci są zainteresowani tym w jaki sposób można złagodzić pojawiające się objawy, co mogą zrobić aby ich unikać. Klinicysta powinien zadawać pytania dotyczące szczegółów występowania objawów co przyczynia się do zidentyfikowania uczulających czynników.

Powodem zainteresowania czynnikami wyzwalającymi jest fakt że wiele alergii i chorób faktycznie objawia się wykazując ten sam rodzaj objawów ale mają różne czynniki wyzwalające. Objawy ze strony górnych jak i dolnych dróg oddechowych występują zarówno w postaci alergicznej jak i niealergicznej.

To jest marsz atopowy. Zasadniczo pokazuje że wraz z wiekiem częstość występowania różnych chorób alergicznych zmienia się. I tak w pierwszych latach życia występuje alergia pokarmowa, atopowe zapalenia skóry, nieżyt nosa, astma. Jednak nie wszystkie dzieci przechodzą przez cztery etapy. Duńskie badania przeprowadzone w grupie 562 dzieci wykazało że 156 (29%) spośród nich cierpiało na co najmniej jedną z chorób alergicznych. Tylko sześcioro z nich przeszło przez wszystkie cztery etapy od atopowego zapalenia skóry, alergii pokarmowej, alergiczny nieżyt nosa do astmy.

To przypomina atopową „sztafetę” w której niektórzy przechodzą przez pierwsze atopowe zapalenie skóry lub rozwijają alergie pokarmowe, katar sienny a następnie jakaś grupa rozwija astmę. Grupy te nakładają się na siebie, ale nie jest tak że wszystkie dzieci przechodzą przez wszystkie etapy.

Wariant alergicznego wobec wariantu niealergicznego na przykładzie:

Ponieważ  jak wiemy dwie trzecie wszystkich dzieci ma co najmniej jeden epizod zapalenia ucha środkowego przed osiągnięciem trzeciego roku życia. A  około połowa z nich , które dorastały z chronicznym zapaleniem ucha środkowego będzie mieć potwierdzony alergiczny nieżyt nosa. Tak więc rzeczywiście alergia i uczulenia odgrywają ważną rolę w wielu chorobach i objawach.

Po lewej stronie widać korelację między stężeniem IgE a odsetkiem pacjentów z objawami. Tak więc im wyższe stężenie IgE tym większe ryzyko wystąpienia objawów. Jednakże nie dotyczy to wszystkich dzieci i przedstawione jest to dla grupy jako całej populacji. Poziomy IgE mieszczą się w całym zakresie od negatywnego do 1000 KU/l na wykresie wykreślono próg. I nie ma absolutnie żadnej korelacji między poziomem IgE a progiem dla pojedynczego pacjenta, ale dla grupy jako całości korelacja istnieje.

Dlaczego tak jest ? cóż w zasadzie dlatego że uczulenie jest normalnym zjawiskiem.U ludzi uczulenie nie oznacza alergii. Jest to zilustrowane przez szwedzkie badania w którym 34% dzieci jest rzeczywiście uczulonych ale nie zgłasza żadnych objawów.

Wybór podejścia diagnostycznego jest oczywiście ważny dla lekarza. Jaka jest rola diagnostyki In vitro? Czy uczulenie jest istotne,  czy nie można na to pytanie odpowiedzieć ? o tym decydują klinicyści. Czy w przypadku danych długofalowych można zaobserwować progresję uczulenia? Czy sięgasz w diagnozie po komponenty co może być oczywiście użyteczne. Jak widać jeśli diagnoza oparta jest tylko na historii przypadku skuteczność będzie niska w zakresie od 30 d0 66 %

Mówiłem o obciążeniu alergenami. Zilustruję na przykładzie wypełnionego dzbanka gdzie progiem objawów jest jego maksymalna pojemność. Jeżeli dzbanek wypełnimy ponad miarę zawartość zacznie wypływać co spowoduje pojawienie się objawów. Tak więc rolą klinicysty jest zidentyfikowanie tych czynników i ograniczenie narażenia, tak aby pacjenci nie odczuwali objawów.

Tutaj zilustrowany innym przykładem, gdzie mamy próg występowania objawów pacjenta oraz kumulacyjny efekt ekspozycji na roztocza i pleśnie. Występuje także kilka czynników drażniących, dym papierosowy, sezonowe uczulenie na pyłki, infekcje wirusowe, które mogą pojawić się a z którymi nie możemy nic zrobić.

Ale to co możemy zrobić, to zmniejszyć ekspozycją na roztocza kurzu domowego i pleśnie a może także czynniki drażniące co oznacza że kiedy mamy sezon pylenia objawy będą zminimalizowane.

Encyklopedia alergenów

ThermoFisher SCIENTIFIC
https://www.thermofisher.com/diagnostic-education/hcp/wo/en/resource-center/allergen-encyclopedia.html

Encyklopedia alergenów zawiera obszerne informacje na temat alergenów, w tym kodów alergenów, opisów, charakterystyki, reaktywności krzyżowej, doświadczeń klinicznych.

W funkcji wyszukiwania należy wybrać alergen, który Cię interesuje aby otrzymać szczegółowe informacje.